Магазины и базы

Крамы і базы

Во второй половине XIX в. наблюдается развитие повседневной торговли – оптовой и розничной – в лавках, магазинах и складах. Это происходило прежде всего в самых крупных городах Беларуси. В это время в Лоеве было много торговых складов, в которых хранились товары, сплавляемые весной и летом: соль, зерно, лен, масло и др. Ежегодно этих грузов направлялось вверх по течению Днепра до 70 тыс. пудов, вниз – до 160 тыс., а прибывало в Лоев с низовьев Днепра до 90 тыс. и сверху – до 150 тыс. пудов.

В период нэпа, когда большая часть общества получила возможность заниматься частной предпринимательской деятельностью, брать в аренду мелкие предприятия, торговые объекты, землю, нанимать работников, в Лоевском районе было организовано множество артелей и товариществ. В 1925 г. Г. Мельник и П. Козел получили в аренду рыночную площадь в Лоеве.

Магазины Лоева, современная ул. Ленина (из архива Музея битвы за Днепр)

По воспоминаниям старожилов, под косогором Троицкой церкви стояли длинные невзрачные здания магазинов и баз.

26 марта 1936 г. было принято постановление № 1 Лоевского местечкового совета «Аб дабрабыту і культуры мястэчка Лоеў на 1936 год». Выписка из постановления приводится с сохранением авторского написания:

п. 2. Катэгарычна забараніць усім гандлюючым арганізацыям утвараць продаж і загатоўку, утрыманне скураных складаў, заготуцільных пунктаў, баз заготжывёлы ў цэнтры мястэчка, у якіх захоўваюцца скуры, уціль, рознага рада сыравіна, газа, бензін мазь і інш., абавязаў усе арганізацыі да 15 красавіка 1936 года аслабаніць памяшканні, як комунальныя так і прыватных дамаўласнікаў, занятых пад гэтымі складамі. Дазволіць пабудову памянёных складаў па Першамайскай вуліцы каля маста па дарозе Лоеў-Крупейкі.

п. 3. Базарная плошча калгаснага рынка ўстанаўліваецца з 30 сакавіка 1936 па Інтэрнацыянальнай – Перакопнай вуліцах, дзе павінен утварацца продаж і гандаль усімі прывазімымі таварамі. Забараніць усім грамадзянам прыязжаючым як на базар так і па іншым патрэбам стаянку падвод па цэнтральным вуліцам – Першамайскай, Совецкай і ўсім астатнім вуліцам, за выключэннем адпаведнага месца – базарнай плошчы.

п. 4. За невыкананне і парушэнне гэтай абавязковай пастановы асобы, парушыўшыя прыцягваюцца да адказнасці ў адміністрацыйным парадку да штрафу і прымуспрацы, згодна пастановы ЦВК і СНК БССР ад 15 мая 1931 г.

п. 5. Нагляд за выкананнем гэтай абавязковай пастановы ўскладаецца на членаў местсовета і органы міліцыі.

п. 6. Гэтая пастанова ўваходзіць ў законную сілу з дня яе апублікавання і мае сілу на працягу аднаго года.

Старшыня Лоеўскага местсовета КАЦУБА.
Сакратар ГЛАЗКО».

Сквер и памятник Ленину, установленные на склоне горы вместо снесенных магазинов и баз, 1965 г. (из архива А.А. Концевого)

Магазины и базы были снесены, на их месте заложен сквер и установлен памятник Ленину.